Uzun bir yolculuğun menzillerinin anlatan eserler, bir yandan yolgüzergâhı hakkında bilgi verirken diğer yandan bu menzillerdeki insanların yaşantılarından vegeleneklerinden bahseden sosyokültürel kaynaklardır. Aslında bu durum, seyahatnamelerin eskidönemlerde coğrafya ve astronomi eserleri ile iç içe olmaları ile ilgilidir. Seyahatnameler, yazarınseyahati sırasındaki coğrafi ve kozmolojik gözlemlerinin yanı sıra o coğrafyaya ait mitolojikanlatıları da içeren metinler olup zamanla coğrafî eserlerden ayrılarak edebî bir tür şeklindebağımsızlaşmıştır. Hac seyahatnamelerinin bir diğer özelliği de hac ibadeti sırasında neleryapılması gerektiğini anlatan birer rehber olmalarıdır. Bu eserler, tavafın nasıl yapılacağı ve hacibadetinde dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında bilgi verir. Nâtık'ın Tuhfe-i Nâtık'ı da hacrehberi olma özelliğine sahiptir. Fakat onu benzerlerinden ayıran yön, yolculuğu sırasındauğradığı şehirler ve o şehirlerde yaşayan insanlar hakkında verdiği gözleme dayanan bilgilerdir.2797 beyitlik bir mesnevi olan Nâtık'ın Tuhfe-i Nâtık'ı da, Hac yolculuğu sırasında uğranılanşehirler, bu şehirlerin mimari yapısı, mescitler, ziyaret yerleri, peygamber ve evliya kabirleri ileorada yaşayan insanların âdet ve geleneklerine dair bilgiler veren bir eserdir. Bu tarz âdetlerarasında geceleri çadırlarda kandiller yakılması, şerbet içilmesi, fişek gösterilerinden bahsedilir.İşte ilk örneği Ahmed Fakih'in Kitabu Evsaf-ı Mesâcidi'ş-Şerîfe ile görülen OsmanlıEdebiyatı'ndaki hac seyahatnamelerinin kuşkusuz "en renkli hac seyahati" olan Edirneli Nâtık'ınTuhfe-i Nâtık'ı siz değerli okuyucuların istifadesine sunulmaktadır.
