Gönülde yerleşip karar eden hayır ve şer, ne kadar varlık varsa onları yerinden kaldırıp bela külhanında aşk ateşiyle yakıp yok etmek şarttır. Gönül gözünü ağyara(başkalarına) bakmaktan, dert, bela, mihnet ve gam perdesiyle örtmek gerektir ki, o gönül hanesi halvet olup temizlensin. Gönül, Hakk'dan gayrı şeylerden arınınca onda, tecelliyat mumu parlar. Gönül hanesi temizlenip aydınlanınca, Cenab-ı Hakk'ın didarı bu gönülde müşahede olunur. Bu gönüle her gün nice kere Hakk'ın nazarı değer. Rabbani nazargah bu gönüldür.Ancak bir gönül Hakk'ın gayrı ile kirlenirse, yani o günülde zerre kadar varlıktan eser kalırsa o gönül Hakk'a mahal olamaz.Kelam-ı Aziz, bir gönül ehli olan İbrahim Has'ın, şeyhi Hasan Ünsi Hz.'nin sohbetlerinden derlediği notların kitaplaşmış halidir. Bu eser, bir sûfinin mana yolunda nasıl davranması ve düşünmesi gerektiği hususunda ince noktalara temas etmekte, tasavvuf tarihinde sıkça rastlanan ledünni ve evrensel sırları çözümlerken dikkat edilmesi gereken hususlara işaret etmektedir.Ayrıca bu eser, tasavvuf tarihinde önemli bir yeri olan Halvetiyye-Şabaniyye tarikına mensup gönül insanlarının, XVII-XVIII. asırdaki düşünce, üslûp ve davranışlarını yansıtması açısından da son derece önemlidir.
